انتقال سهام در شرکت های سهامی خاص و عام از مهم ترین حقوق سهامداران به شمار می رود که امکان نقدینگی سرمایه و جابجایی مالکیت را فراهم می آورد. با این حال، نحوه انتقال سهام در دو نوع خاص و عام تفاوت هایی با یکدیگر دارند که ناشی از ویژگی های متفاوت این دو نوع شرکت است.
در این میان، آگاهی از شرایط و مدارک لازم در نحوه انتقال سهام شرکت سهامی خاص و عام، نقشی اساسی در تسهیل و تسریع این فرآیند ایفا می کند که در این مطلب از موسسه ثبت شرکت خوارزمی، به بررسی هر یک از آن ها می پردازیم.
انواع سهام و قوانین نقل و انتقال آن
نحوه انتقال سهام شرکت سهامی، بسته به نوع سهام (با نام یا بی نام) متفاوت است. در انتقال سهام با نام که گیرنده و انتقال دهنده سهام مشخص هستند، فرآیند انتقال از طریق ثبت در دفتر ثبت سهام شرکت و با امضای وکیل یا نماینده قانونی انجام می شود. در مقابل، انتقال سهام بی نام، با تحویل سند سهام به شخص دیگر انجام شده و نیازی به تشریفات خاصی ندارد؛ زیرا مالکیت سهام با در اختیار داشتن آن سند محقق می گردد.
مدیران شرکت نیز طبق اساسنامه، ملزم به داشتن میزان مشخصی سهام با نام هستند که به عنوان وثیقه برای تضمین خسارات ناشی از تقصیرات احتمالی آن ها در دوران تصدی، در صندوق شرکت نگهداری می شود و تا زمان تحویل حساب دوره مدیریت، غیرقابل انتقال است. اگرچه خرید سهام شرکت توسط خود آن شرکت ممنوع بوده، اما شرکت های زیرمجموعه با شخصیت حقوقی مستقل می توانند سهام شرکت مادر را خریداری کنند.
همچنین، به منظور جلوگیری از استهلاک سهام، خرید سهام توسط شرکت در شرایط خاصی امکان‌پذیر است. در خصوص اجاره سهام نیز از آنجا که حق سهامدار در شرکت حق دینی محسوب می شود، قابلیت واگذاری (اجاره) آن به طور کامل مشخص نیست.
نحوه انتقال سهام شرکت سهامی خاص
در شرکت سهامی خاص، سهام به عنوان سندی قابل معامله، نشان دهنده بخشی از سرمایه شرکت و میزان مشارکت، تعهدات و منافع صاحب آن است. سهامداران، با در اختیار داشتن آن، در سود و زیان شرکت سهیم بوده و در صورت انحلال شرکت، بخشی از دارایی های باقیمانده را دریافت می کنند. نحوه انتقال سهام شرکت می تواند به صورت با نام یا بی نام باشد و در شرایط خاص، با طی کردن مراحل قانونی به سهام ممتاز تبدیل شود که حقوق و مزایای ویژه ای را برای دارنده آن به همراه دارد.
مسئولیت سهامداران در قبال بدهی ها و تعهدات شرکت، محدود به مبلغ اسمی سهام آن ها است. مبلغ اسمی سهام، مبلغی است که بر روی برگه سهام درج شده و لزوماً با ارزش واقعی آن در بازار یکسان نیست. ممکن است ارزش واقعی سهام در بازار بسیار بیشتر یا کمتر از مبلغ اسمی آن باشد. با این حال، مبنای محاسبه مسئولیت سهامداران و همچنین میزان سود دریافتی آن ها، مبلغ اسمی سهام است.
در انتقال سهام شرکت خاص، ارائه مدارکی که نشان دهنده هویت طرفین معامله، وضعیت قانونی شرکت و رعایت مقررات مالیاتی باشد، ضروری است. از جمله این مدارک، می توان به شناسنامه و کارت ملی سهامداران فعلی و جدید، ارائه آگهی تاسیس یا آخرین تغییرات شرکت که در روزنامه رسمی به چاپ رسیده است، گواهی پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام از سازمان امور مالیاتی کشور اشاره کرد. صورت جلسه مجمع عمومی یا هیئت مدیره شرکت نیز باید ارائه شود تا نشان دهد این انتقال با موافقت و تصویب ارکان ذی صلاح شرکت انجام شده است.
نحوه فروش سهام شرکت های سهامی خاص
پس از آشنایی با نحوه انتقال سهام شرکت، در خصوص نحوه فروش سهام و تشریفات قانونی آن نیز، به موارد زیر توجه کنید:
پرداخت بدهی های مالیاتی
قبل از هر اقدامی برای انتقال سهام، هم فروشنده و هم خریدار سهام باید نسبت به پرداخت کلیه بدهی های مالیاتی خود به سازمان امور مالیاتی کشور اقدام کنند که شامل مالیات بر درآمد ناشی از انتقال سهام برای فروشنده و مالیات های احتمالی دیگر برای خریدار می شود. ارائه حساب مالیاتی از سوی هر دو طرف، از جمله مدارک ضروری برای انجام مراحل بعدی انتقال سهام است.
ورود اطلاعات مربوط به نقل و انتقال سهام در سامانه ثبت شرکت ها
اطلاعات مربوط به نقل و انتقال سهام باید در سامانه ثبت شرکت ها به صورت الکترونیکی ثبت شود. این اطلاعات شامل مشخصات کامل سهامداران جدید و قدیم، تعداد سهام منتقل شده، مبلغ اسمی سهام و سایر اطلاعات مربوط به معامله است. ثبت این اطلاعات در سامانه، برای بروزرسانی سوابق شرکت و اطلاع رسانی به مراجع ذی صلاح انجام گرفته و از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
نقل و انتقال در سهام شرکت عام چگونه انجام می شود؟
در شرکت های سهامی عام، نقل و انتقال سهام بر عهده خود سهامداران است و نیازی به کسب موافقت از مدیران شرکت یا برگزاری مجامع عمومی صاحبان سهام نیست. این ویژگی، سهولت و سرعت در نقل و انتقال سهام را فراهم می کند. به عبارت دیگر، سهامداران می توانند سهام خود را بدون نیاز به تشریفات خاص، به دیگران منتقل کنند که باعث افزایش نقدینگی سهام و جذابیت بیشتر سرمایه گذاری در این نوع شرکت ها می شود. از جمله مدارک لازم برای انتقال سهام در شرکت سهامی عام عبارتند از:
- مدارک شناسایی سهامداران هر دو فروشنده و خریدار
- اسناد مالکیت سهام یا برگه سهام
- در صورت وجود نمایندگی، وکالت‌نامه رسمی
- مدارک مربوط به پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام (در صورت لزوم)
سخن پایانی
در این مطلب سعی کردیم نحوه انتقال سهام شرکت سهامی خاص و عام را به شما توضیح دهیم. انتقال سهام در شرکت های سهامی عام و خاص، دارای قوانین و شرایط خاصی است. در شرکت های سهامی عام، نقل و انتقال سهام با سهولت بیشتری انجام گرفته و نیازی به کسب مجوز از ارکان شرکت نیست. در شرکت های سهامی خاص، این فرآیند مستلزم رعایت تشریفات خاص و اخذ مجوزهای لازم است.
آگاهی از این تفاوت ها و رعایت دقیق مقررات مربوطه به نحوه انتقال سهام شرکت به سهامداران کمک می کند تا از بروز مشکلات حقوقی و مالی در آینده جلوگیری کنند و فرآیند انتقال سهام را به نحو صحیح و قانونی به انجام برسانند.
برای کسب اطلاعات بیشتر و بهره مندی از خدمات ثبت شرکت یا انتقال سهام، می توانید از کارشناسان موسسه ما کمک بگیرید: